Podela mašinskih 3D CAD sistema

• Veliki 3D CAD softveri, Velika trojka

 U ovu grupu danas spadaju samo tri softvera: NX (sjedinjeni I-DEAS i Unigraphics), Catia i Creo (bivši Pro/Engineer). Ovo su najskuplji i najstariji softveri na tržištu i jedini su preživeli predstavnici generacije CAD sistema koji su nastali pre pojave PC računara i Windows operativnog sistema. To su relikti sa početka razvoja ne samo 3D CAD već uopšte CAD sistema, matorci :-) Nastali su 70-ih i 80-ih godina prošlog veka i razvijeni su za grafičke radne stanice (Sun Solaris, HP-UX, IBM AIX, Silicon Graphics IRIX...) koje su radile pod UNIX operativnim sistemom. Pojavom PC računara i Windows operativnog sistema ova generacija 3D CAD softvera je bila primorana na velike promene i ova tri softvera su jedini koji su uspešno uspeli da ih sprovedu i opstanu na tržištu. Ovo su danas verovatno najsloženiji softveri koje je čovek stvorio.

NX, Catia i Creo su ogromni softverski paketi koji pored 3D CAD sistema u sebi sadrže veliki broj ostalih računarom podržanih tehnologija (CAM, CAE...), PDM sistem, a takođe i veliki broj specijalističkih modula koji su namenjeni za automobilsku industriju, vazduhoplovnu industriju, brodogradnju, konstruisanje kalupova... Svi ovi moduli su ili razvijeni od nule ili su jednostavno kupljeni celi programi i ugrađeni u ove softverske pakete.

Veliki 3D CAD softveri su istorijski vezani za vojnu, automobilsku i avio industriju tako da se ne treba čuditi što veliki broj korisnika ova tri softvera dolaze iz ovih branši. Pošto se pomoću ovih softvera mogu konstruisati izuzetno kompleksni proizvodi često su njihovi korisnici i proizvođači brodova, proizvođači delova i sklopova složenog izgleda i sl... Ostala mašinska preduzeća baš i nemaju potrebe da kupuju ove 3D CAD softvere, jer će njihove potrebe zadovoljiti i softveri iz sledeće grupe.

Najveći nedostaci ovih 3D CAD softvera su velika cena, glomaznost i nemogućnost potpune optimizacije koda, procedura, interfejsa... zbog toga što za sobom vuku zaostavštine iz prošlih vremena.
Cena ovih softvera se kreće od oko 7000 Eu pa na više, za osnovni paket (modeliranje delova, modeliranje sklopova i izrada 2D dokumentacije). Naravno, cena zavisi od Vašeg umeća pregovaranja. Najbolji način da spustite cenu softvera je da pregovarate sa više proizvođača softvera i upoznate ih sa tim podatkom :-) Cena 3D CAD softvera nije fiksna i uvek se cenkajte.

• Srednji 3D CAD sistemi

U ovu grupu spadaju 3D CAD softveri Solid Edge, Solid Works, T-Flex, ZW3D, Kompas-3D, FreeCAD, IronCAD, Alibre, Onshape, Rhinoceros, SpaceClaim, Inventor... Većina ovih softvera je nastalo 90-ih godina prošlog veka i direktno su razvijani za PC računar i Windows operativni sistem. Imaju manje mogućnosti od gore pomenuta tri velikana, ali danas oni u potpunosti mogu da zadovolje potrebe 95% preduzeća iz mašinske industrije. U početku su ovi softveri bili samo 3D CAD softveri, ali vremenom su se razvijali i danas su većina njih postali CAD/CAM/CAE/PDM softverski paketi. Veliki broj korisnika misli da je ova grupa u svemu slabija od gornja tri velika softvera, ali to nije baš tako jednostavno. Srednji 3D CAD sistemi su razvijani direktno za Windows operativni sistem i baziraju se na veoma kvalitetnim CAD jezgrima što im omogućava stabilnost, brzinu, brzu dostupnost najpotrebnijih funkcija.... Za srednje CAD softvere se može reći da imaju manje mogućnosti nego veliki, ali su udobniji i brži za rad. Ovi 3D CAD softveri su najbolji izbor za veliku većinu preduzeća iz mašinske industrije, što dokazuje i tržište pošto su oni odavno lideri po broju prodatih licenci. Ranije, dok su ovi softveri bili relativno mladi (kraj prošlog i početak ovog veka), veliki broj inženjera je potcenjivao ovu grupu softvera zbog čega su preduzeća nepotrebno kupovala velikane (NX, Catiu ili Creo) i tako trošila više novca nego što je potrebno. Cena koštanja srednjih 3D CAD softvera se kreće od oko 2000Eu do oko 7000Eu za osnovni paket.

• Mali 3D CAD sistemi

U ovu grupu softvera spadaju 3D CAD programi VariCAD, GStarCAD, ProgeCAD, BricsCAD,  NanoCAD, TurboCAD, IntelliCAD, M4 Medusa, Adem, SolveSpace, CAD Builder, Tinkercad... Ovo su jeftini 3D CAD softveri sa malo mogućnosti, uglavnom su to 2D CAD softveri koji se polako transformišu u 3D CAD softvere, mada postoji i veliki broj izuzetaka. 

Male 3D CAD sisteme koriste firme koje sebi ne mogu da priušte skuplje 3D CAD softvere ili firme koje proizvode jednostavne proizvode. U korisnike ovih softvera spada i veliki broj entuzijasta, vlasnika RNU mašina, vlasnika 3D štampača kojima ponekad treba 3D modeliranje... Mali 3D CAD softveri u sebi uglavnom imaju ugrađene samo 2D i 3D CAD mogućnosti, mada neki od njih imaju i sasvim pristojne (bez naprednih funkcija) CAM ili CAE module.

Iako razlike između pojedinih softvera u ovoj grupi mogu da budu veoma velike, karakteristično za sve njih je nemogućnost modeliranja složenih oblika, loš intefejs, nedostatak naprednih funkcija i sl. Veliki broj korisnika potcenjuje ove 3D CAD softvere, ali treba voditi računa da je tržište koji oni pokjrivaju veoma veliko i da se oni konstantno razvijaju i vremenom postaju sve bolji. Situacija je slična kao sa srednjim 3D CAD softverima, zašto bi neko kupio softver sa više mogućnosti nego što mu treba i tako potrošio više novca za licencu nego što je potrebno.

Cena koštanja ovih 3D CAD softvera je maksimalno do 1500-2000Eu za ceo softver.

3D CAD softvere možemo deliti i na sledeće načine:

Podela 3D CAD softvera na osnovu vrste modeliranja:

• žičani 3D CAD softveri (više ne postoje kao samostalni)

• površinski 3D CAD softveri

• zapreminski  3D CAD softveri

  • modeliranje pomoću primitiva

  • modeliranje pomoću tipskih oblika

  • direktno modeliranje (Sinhrona tehnologija)

Podela 3D CAD softvera na osnovu vlasništva:

• otvorenog koda

• besplatni

• freeware

• shareware

• komercijalni

• ...

Na osnovu licence 3D CAD softvere može podeliti i na: 

• 3D CAD softvere licencirane sa samostalnim ili plivajućim licencama (softver je instaliran na vašim računarima ili serveru i vi ste stalni vlasnik licence),

• 3D CAD softvere licencirane sa zakupljenim licencama (softver je instaliran na vašim računarima ili serveru i vi ste vlasnik licence samo dok je obnavljate, odnosno zakupljujete npr. svakog meseca ili godine),

• online 3D CAD softveri (softver nije instalitran na vašim računarim već se nalazi na serveru firme proizvođača i potreban je internet da bi ste mogli raditi u njemu)

• ...

Postoji i nekoliko manje bitnih podela 3D CAD softvera poput: Parametarski i neparametarski, sa istorijom modeliranja i bez, na osnovu operativnog sistema...